Đổi mới công nghệ sản xuất vật liệu xây dựng: Doanh nghiệp trông chờ chính sách hỗ trợ

Nhiều doanh nghiệp vật liệu xây dựng (VLXD) đã, đang mạnh dạn ứng dụng công nghệ mới trong sản xuất nhằm tiết kiệm chi phí, tài nguyên khoáng sản, năng lượng và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, khó khăn vẫn bộn bề và doanh nghiệp trông chờ có sự hỗ trợ của Nhà nước trong quá trình này.

Theo PGS. TS. Lương Đức Long, Phó Chủ tịch – Tổng Thư ký Hiệp hội Xi măng Việt Nam, ngành công nghiệp VLXD giữ vai trò quan trọng trong nền kinh tế, đóng góp khoảng 6,5 – 7% vào GDP của Việt Nam. Hầu hết sản phẩm VLXD của Việt Nam đều tham gia xuất khẩu, nên hội nhập là nhu cầu bắt buộc. Trước đây, tính cạnh tranh của VLXD chỉ thể hiện ở chất lượng và giá thành, nhưng nay, người mua hàng quan tâm đến cả trình độ sản xuất, sự phát thải ô nhiễm trong quá trình sản xuất, điều kiện lao động và trình độ quản lý của đơn vị sản xuất. Vì vậy, các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu VLXD cần quan tâm đến cả những yếu tố này để tăng tính cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường.

 Ông Đỗ Xuân Thịnh, chuyên gia kỹ thuật của Tổng công ty Xi măng Việt Nam (VICEM) cho biết, VICEM đã triển khai các chương trình nghiên cứu, sử dụng chất thải làm nguyên, nhiên liệu thay thế trong sản xuất, như sử dụng bùn thải thông thường từ sông, hồ, các ngành công nghiệp, khu công nghiệp… thay thế một phần nguyên liệu sét để tiết kiệm tài nguyên cũng như giảm áp lực do thiếu trữ lượng từ các mỏ nguyên liệu. VICEM cũng nghiên cứu sử dụng chất thải rắn công nghiệp thông thường (rác thải thông thường) làm nhiên liệu thay thế trong sản xuất clinker; tối ưu sản xuất, tăng cường sử dụng tro, xỉ trong sản xuất clinker và xi măng.

Đại diện VICEM mong muốn nhà nước sắp xếp nguồn vốn ưu đãi hỗ trợ cho việc đầu tư máy móc, trang thiết bị phục vụ cho quá trình xử lý và vận hành đặc biệt là chất thải tại các địa phương, các cụm, khu công nghiệp,… trên cơ sở ưu tiên cho ngành công nghiệp xi măng. Trong khi đó VICEM phải mua rác thải thông thường để sử dụng và chưa có cơ chế, chính sách hỗ trợ gây ra giảm hiệu quả khi thực hiện chương trình, nhiều lúc không mua được rác thải dẫn đến ảnh hưởng tới giá thành sản xuất và hiệu quả sản xuất, kinh doanh.

Năm 2021, Công ty CP Trung Đô đã đầu tư Nhà máy Trung Đô slab stone tại Nghệ An gồm 2 dây chuyền sản xuất đá nung kết tấm lớn trên diện tích quy hoạch hơn 50 ha đất, đến nay đã đưa dây chuyền số 1 với công suất 1.500.000 m2/năm vào sản xuất. Nhà máy tạo ra gạch tấm lớn, giảm chiều dày gạch từ 30 – 50% so với gạch hiện có trên thị trường, giảm chi phí nguyên, nhiên liệu, tiêu hao điện năng chỉ bằng 1/8 lần tính trên 1 m2 sản phẩm. Công nghệ tiết kiệm năng lượng, tái chế sử dụng tức thì các sản phẩm lỗi, sử dụng năng lượng xanh…

Ông Nguyễn Hồng Sơn tin rằng Nhà nước khuyến khích, đồng hành đi cùng doanh nghiệp thì mục tiêu phát triển bền vững sẽ đạt chỉ tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Ông cũng hy vọng nhà nước có những chính sách mạnh mẽ hơn nữa giúp các doanh nghiệp mạnh dạn chuyển đổi công nghệ, đầu tư máy móc, nghiên cứu các giải pháp tiết kiệm, giảm nhiên liệu, giảm ô nhiễm môi trường hướng tới tiêu chí sản xuất xanh.